Сауда туралы 37

Сауда сақал сипағанша. Saýda saqal sıpaǵansha. Сауда садақпен тең,
Иілсе бір түзелмейді. Saýda sadaqpen teń,
Iilse bir túzelmeıdi.
Бір сауда иіп кетеді,
Бір сауда киіп кетеді. Bir saýda ıip ketedi,
Bir saýda kıip ketedi.
Сауда соңы - кемістік,
Шаруа соңы - келістік. Saýda sońy - kemistik,
Sharýa sońy - kelistik.
Алушы мал таныса,
Сатушыға не тұрыс. Alýshy mal tanysa,
Satýshyǵa ne turys.
Кеден кеден болды,
Кеден неден болды? Keden keden boldy,
Keden neden boldy?
Жақсымен сауда қылсаң, керіс болмас,
Жаманмен сауда қылсаң, тегіс болмас. Jaqsymen saýda qylsań, keris bolmas,
Jamanmen saýda qylsań, tegis bolmas.
Саудада достың жоқ,
Сәлемде борыштық жоқ. Saýdada dostyń joq,
Sálemde boryshtyq joq.
Алдың - ұттың, саттың - жұттың. Aldyń - uttyń, sattyń - juttyń. Бай бауырын танымас,
Сауда досқа қарамас. Baı baýyryn tanymas,
Saýda dosqa qaramas.
Аталастың саудасы айында қайтады. Atalastyń saýdasy aıynda qaıtady. Кілем сатсаң, ауылдасыңа сат,
Бір шетінде өзің отырасың. Kilem satsań, aýyldasyńa sat,
Bir shetinde óziń otyrasyń.
Жортуыл түбі еш,
Сауда түбі - борыш. Jortýyl túbi esh,
Saýda túbi - borysh.
Арзан алдайды. Arzan aldaıdy. Арзан сатқан жолдасынан көреді. Arzan satqan joldasynan kóredi. Пұлсыз берді, құнсыз алды. Pulsyz berdi, qunsyz aldy. Алданған алмай тұрып сенбейді. Aldanǵan almaı turyp senbeıdi. Алушыдан қалмайды,
Айтушыдан қалады. Alýshydan qalmaıdy,
Aıtýshydan qalady.
Ұн сатқанда желдетеді,
Тұз сатқанда селдетеді. Un satqanda jeldetedi,
Tuz satqanda seldetedi.
Әкім әділ болмаса, халық бұзылады,
Сауда әділ болмаса, нарық бұзылады. Ákim ádil bolmasa, halyq buzylady,
Saýda ádil bolmasa, naryq buzylady.
Шаруа түбі - кеңес,
Сауда түбі - келіс. Sharýa túbi - keńes,
Saýda túbi - kelis.
Ұры қасын жейді,
Саудагер досын жейді. Ury qasyn jeıdi,
Saýdager dosyn jeıdi.
Қолдағының құны жоқ. Qoldaǵynyń quny joq. Таразыдан жеген бақа болады. Tarazydan jegen baqa bolady. Таразыдан жеген тоймайды. Tarazydan jegen toımaıdy. Саудагерде дос болмас. Saýdagerde dos bolmas. Саудагер - қасық, ел - теңіз. Saýdager - qasyq, el - teńiz. Саудагер алдымен досын алдайды,
Өзгелерін сосын алдайды. Saýdager aldymen dosyn aldaıdy,
Ózgelerin sosyn aldaıdy.
Саудагер құнықса,
Сақалын күзеп сатады. Saýdager qunyqsa,
Saqalyn kúzep satady.
Саудагер есепке байиды. Saýdager esepke baııdy. Саудагерде иман жоқ, арын сатады,
Өтірікшіде иман жоқ, жанын сатады. Saýdagerde ıman joq, aryn satady,
Ótirikshide ıman joq, janyn satady.
Шаруа түбі - кеңес,
Саудагершілік түбі - егес. Sharýa túbi - keńes,
Saýdagershilik túbi - eges.
Саудагер сақалды қолдан береді. Saýdager saqaldy qoldan beredi. Ақысын берсе, боқысын шығарады. Aqysyn berse, boqysyn shyǵarady. Қалтасында тиын жоқ,
Түйенің тісін санайды. Qaltasynda tıyn joq,
Túıeniń tisin sanaıdy.
Бір қолың бір қолыңды жуады. Bir qolyń bir qolyńdy jýady. Арзанның сорпасы татымас. Arzannyń sorpasy tatymas.